درمان بیماریهای مزمن با ورزش

اگر مبتلا به یکی از بیماری‌های مزمن باشید، احتمالاً پرسش‌هایی در مورد ورزش کردن دارید. چقدر ورزش کنیم؟ چه نوع ورزشی مناسب است؟ در این نوشتار به شناخت اصول ورزش و ارتباط آن با بیماری‌های مزمن می‌پردازیم.

اگر مبتلا به یکی از بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی، انواع دیابت، آسم ، کمردرد یا درد مفاصل هستید، ورزش فواید زیادی برایتان به همراه دارد. البته پیش از شروع ورزشِ روزانه باید با پزشک مشورت کنید تا نوع ورزش و تذکرات لازم را به شما یادآوری کند. 

ورزش چطور به بهبود بیماری‌های مزمن کمک می‌کند؟

بیماری قلبی : ورزش‌های قدرتی به نیرومند شدن عضلات و پایداری آنها کمک می‌کند و به این طریق فعالیت روزانه را آسانتر می‌کند و روند بیماری‌های مربوط به ضعف ماهیچه‌ای را از بین می‌برد. 

دیابت : ورزش منظم به انسولین کمک می‌کند که بطور مؤثرتری قندخون را پایین بیاورد. فعالیت بدنی همچنین به کنترل وزن و افزایش انرژی کمک می‌کند. 

آسم : در اغلب موارد ورزش منظم سبب کاهش شدت حملات آسم می‌شود. 

کمر درد : ورزش‌های هوازی سبک و منظم، قدرت و پایداری بدنی را در قسمت پشت و کمر افزایش می‌دهند و عملکرد ماهیچه‌ها را اصلاح می‌کند. ورزش‌های مربوط به عضلات کمر و شکم با قوی ساختن این ماهیچه‌ها به کاهش کمر درد کمک می‌کنند.

آرتروز : ورزش با قوی‌تر کردن عضلات اطراف مفاصل و کاهش اصطکاک آنها، سبب کاهش درد آرتروز می‌شود.

چه نوع ورزش‌هایی بی‌خطر و ایمن هستند؟

پزشک شما باید ورزش‌های مناسب بیماری را به شما توصیه کند. بسته به نوع بیماری باید از بعضی حرکات ورزشی خودداری کنید و در بعضی موارد نیاز به مشورت مربی یا فیزیوتراپ دارید. برای مثال اگر مبتلا به کمردرد هستید باید از ورزش‌های هوازی سبک مانند پیاده‌روی یا شنا استفاده کنید. این نوع ورزش‌ها باعث تکان خوردن یا آسیب به کمر نمی‌شوند. 

برای کاهش آسم باید از ورزش‌هایی استفاده کنید که زمان‌های کوتاه دارند مانند تنیس یا بیسبال. اگر از اسپری استفاده می‌کنید، سعی کنید حین ورزش در دسترستان باشد. 

اگر آرتروز دارید نوع ورزش‌تان به نوع آرتروز بستگی دارند. بهتر است با نظر فیزیوتراپ، برنامه ورزشی‌تان را تنظیم کنید. 

چه مدت و چقدر و با چه شدتی باید ورزش کنیم که آسیب نبینیم؟ 

بهتر است برای شروع ورزش با پزشک مشورت کنید. اما درعین حال ورزش را نباید یکباره شروع کنید، بلکه به آرامی شروع کنید و به تدریج بر میزان و شدت آن بیافزایید. 

آیا پیش از شروع ورزش نیاز به طی مراحل خاصی هست؟ 

اگر مبتلا به دیابت هستید، به یاد داشته باشید که ورزش سبب افت قند خون می‌شود. سطح قندخونتان را پیش از شروع ورزش اندازه بگیرید. اگر انسولین یا داروهای دیابتی استفاده می‌کنید که قندخون را کاهش می‌دهند، شاید پیش از ورزش برای پیشگیری از افت قندخون لازم باشد که یک میان وعده سبک شامل میوه میل کنید. 

اگر آتروز دارید، پیش از ورزش از دوش آب گرم استفاده کنید. گرما نیز باعث تسکین مفاصل و ماهیچه‌ها می‌شود و به کاهش درد پیش از شروع ورزش کمک می‌کند. همچنین مطمئن شوید که در حین ورزش از کفش‌هایی که دارای ضربه‌گیری مناسب هستند استفاده می‌کنید.

اگر به بیماری قلبی مبتلا هستید، در هوای خیلی سرد یا خیلی گرم یا مرطوب در بیرون از خانه ورزش نکنید. رطوب بالا باعث خستگی زودهنگام می‌شود و گرما باعث افزایش گردش خون و دشواری تنفس و در نهایت دردقفسه سینه می‌شود. بهترین ورزش در این مورد پیاده‌روی در هوای معتدل است. علاوه بر این باید مراقب باشید که در حین ورزش دچار کم‌آبی نشوید. و بطور مرتب آب بنوشید. 

چه نوع ناراحتی‌هایی ممکن است پس از ورزش داشته باشیم؟ 

بسته به نوع بیماری‌تان ممکن است، پس از ورزش در بعضی از قسمت‌های بدن احساس درد و خستگی داشته باشید. باید با کمک پزشک دریابید که تا چه حد از درد طبیعی است و از چه مقدار بیشتر نشانه آسیب جدی است. برای مثال اگر مبتلا به بیماری قلبی هستید، نشانه‌هایی مانند سرگیجه، تنگی نفس، درد قفسه سینه و ضربان نامنظم در حین ورزش به این معنی است که باید ورزش را متوقف کنید و با پزشک مشورت نمایید.

چند نکته :

• شروع و ادامه دادن  ورزش منظم کار سختی است

• برای ادامه دادن ورزش منظم سعی کنید، یکی از دوستانتان را به همراه داشته باشید. می‌توانید از پزشک یا فیزیوتراپ بخواهید که یک برنامه ورزشی برایتان پیشنهاد کند.

• برای انگیزه یافتن، ورزش‌های مفرح را انتخاب کنید و اهداف واقعی برای خودتان در نظر بگیرید و پیشرفت خود را در زمینه ورزش جشن بگیرید.